Michel de Montaigne Sözleri ve Hayatı

Çok az kişinin anlayıp hakkını vereceği bir uğraş için neden bu kadar çabaladığını sorduklarında şu dediklerimi hatırla: birkaç kişi anlasa da bana yeter, bir kişi bile yeter, hatta kimse anlamasa da razıyım.

İnsan sevincini büyüterek anlatmalı, üzüntüsünü kısaltarak.

Nice insanlar kendilerinin olmayan inanışlar için, başkalarından aldıkları, ne olduğunu bilmedikleri fikirler için ses çıkarmadan diri diri yanmışlardır.

Dırdırcı insanlardan hiç haz etmem. Bu insanlar hayatın sevinçlerine yan çizer, dertlere can atar, dertlerle kaynaşırlar.

Herkes önüne bakar, ben içime bakarım; benim işim yalnız kendimledir. Hep kendimi gözden geçiririm, kendimi yoklarım, kendimi tadarım.

Bir insanı kendi kendisi üzerinden yargılamak gerekir; etrafındakilerle değil.

Duymak düşünmekten daha az üzer bizi.

Kızdığımız zaman bağıran, konuşan biz değil, hırsımızdır.

Karı koca arasındaki sevginin, arada bir ayrılmakla gevşeyeceğini sanırlar. Bence hiç de gevşemez. Tersine, fazla sürekli bir beraberlik bu sevgiyi soğutur, bozar.

Amacı olmayan bir zihin kaybolur. Martialis der ki, her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır.

Hayatında hiç nehir görmemiş insan, ilk gördüğü nehri deniz sanır.

Onunla her şeyi paylaşmak zevkinden yoksun kalınca, Hiçbir zevki tatmamaya karar verdim.

İnsan kötü şeyleri, bilmediği beceremediği için değil, canı istemediği için yapmamalı. Kötülük etmeyi istememek başka, bilmemek başkadır.

Ben kitaplarımı değil, kitaplarım beni ortaya çıkarmıştır.

İnsanlar başaklara benzerler, içleri boşken başları havadadır, doldukça eğilirler.

Aşk utanma ve çekinmenin olduğu yerde vardır.

Her gün birbirini görmenin tadı başka, ayrılıp kavuşmanın tadı bambaşka.

Kral da, dilenci de aynı iştahla acıkırlar.

Aslında insanlar seni hayal kırıklığına uğratmıyor. Sadece sen yanlış insanlar üzerinde hayal kuruyorsun.

Bir şeyi ezberlemek, bilmek demek değildir.

Bir kapının kapalı olduğunu anlamak için o kapıyı itmek gerekir.

Aslında insanlar seni hayal kırıklığına uğratmıyor. Sadece sen yanlış insanlar üzerinde hayal kuruyorsun.

İnsanlar, amaçlarından büyük olmalıdır.

Akıllı insan, herkesten öğrenen insandır.

Başkalarında bizden daha fazla yiğitlik, beden gücü, deneyim, yetenek, güzellik görebiliriz; ama akıl üstünlüğünü kimseye vermeyiz.

İnsanın kendi aklını beğenmesi için kendi aklından daha ötesini görebilmesi gerekir.

Kendinden söz etmeyi kötü görmek, yasak etmek adet olmuştur; çünkü kendinden bahsetmek her zaman kendini övmek gibi görünür. Kendini övmekse herkesin zıddına gider. Ama kendinden söz etmeyi yasak etmek, çocugun burnunu silecek yerde, burnunu koparmak olur.

Kendini tanı, her insanda bütün insan halleri vardır.

İnsanlar başaklara benzer, içleri boşken başları havadadır, doldukça eğilirler.

Başkalarının bilgisiyle bilgin olsak bile ancak kendi aklımızla akıllı olabiliriz.

Vermede nasıl bir üstün olma niteliği varsa, almada da bir boyun eğme niteliği vardır.

İnsan her yerde aynı insandır; bir insanın yaratılışında asalet yoksa, kainatın tacını giyse yine de çıplak kalır.

Eğitimin insanı bozmaması yetmez, daha iyiden yana değiştirmesi gerekir!

Kendini tanı, her insanda bütün insan halleri vardır.

Düşünmekten utanmıyorsan, söylemekten de utanma, konuşulacak yerde susmak kendini hiç etmektir.

Herkes kendisi için bir derstir; yeter ki; insan kendisini yakından görmesini bilsin.

İyilikler insana, karşılığını verebileceğini sandığı sürece hoş gelir.

Dünyanın en büyük cezaevi cahil insanın kafasının içidir !

Dünyada birbirinin eşi ne iki görüş vardır, ne iki saç kılı, ne de iki tohum.

Hayatın değeri uzun yaşanmasında değil , iyi yaşanmasındadır.

Bütün dertlerin bittiği yere gideceğiz diye dertlenmek ne budalalıktır.

Başkalarına olduğu kadar kendimize de yabancıyız.

Kendini olduğundan az göstermek, alçakgönüllülük değil, budalalıktır; kendine değerinden az paha biçmek korkaklıktır, pişirikliktir. Kendini olduğundan fazla göstermek de, çoğu kez gururdan değil budalalıktandır.

Alçakgönüllü yüreklerde yaşayan düşünceler, yüksek düşüncelerdir.

Günümüzde felsefeye hala gereksiz bir şeymiş gibi yaklaşılıyor; ama insanlar yanılıyorlar ve felsefenin gerekliliğinin farkında değiller.

Neyi aradığımı değil de neyden kaçtığımı iyi biliyorum.

Yaşlanmanın, yüzümüzden çok, aklımızda kırışıklıklar meydana getireceğinden korkarım.

Ruhta ve bedende rahatlık olmadıkça, dösek rahat olmuş neye yarar.?

Aşk dediğimiz şey, arzulanan bir varlıkta bulacağımız tada susamaktan başka bir şey değildir.

Bilgeliğin en açık görüntüsü sürekli bir sevinçtir.

Diğerleri, zihinlerini nasıl besleyecek ve yükseltebilecekleri üzerine çalışıyor; Ben, benimkini nasıl daha mütevazi hale getirebilirim ve indirebilirim diye çalışıyorum.

Yazmak mutsuzluğun nedeni değil, sonucudur.

Çatabilirsen önce fikirlerime cat; sonra bana.

Her zaman aklımızın ardisira gidelim, halkın takdiri de, canı isterse ardımızdan gelsin.

Zorunluluk içinde yaşamak iyi değilse bilmek gerek, zorunluluk içinde yaşamak zorunluluğu yoktur.

Yaşlanmanın, yüzümüzden çok, aklımızda kırışıklıklar meydana getireceğinden korkarım.

Felsefeyi, çocuklar için ulaşılmaz, asık yüzlü ve belalı göstermek, büyük bir hatadır.

Az sonra değişebilirim.. yalnızca halim değil amacım da değişebilir.

Her gün birbirini görmenin tadı başka, ayrılıp kavuşmanın tadı başka.

Dünyadaki en bilge insan, kendisine ne bildiği sorulduğunda, tek bildiği şeyin hiçbir şey bilmediği olduğunu söyleyendir.

Aslında insanlar seni hayal kırıklığına uğratmıyor. Sadece sen, yanlış insanlar üzerinde hayal kuruyorsun.

Bundan sonraki halim ancak yarım bir varlık olacak; ben artık o ben olmayacağım. Gün geçtikçe kendimden ayrılıyor, uzaklaşıyorum.

Düşüncede saplantı ve azgınlık en açık ahmaklık belirtisidir. Canlılar arasında eşekten daha kendinden emin, daha vurdumduymaz, daha içine kapalı, daha ciddi, daha ağırbaşlı olanı var mıdır.

Kadınların, sus ve aylaklıklarının bizim emeğimizle beslenmesi gülünç ve haksız bir şeydir.

İçinde bulunduğu andan hoşnut olan ruhumuz, geleceğe dair kaygıları reddeder. Anı yaşamanın gerekliliği bundandır.

İnsanlığın büyük ve muhteşem eseri, bir amaçla yaşamayı bilmektir.

Kendimiz sandığımızdan çok daha zenginiz; ama bizi ondan bundan dilenerek yaşamaya alıştırmışlar; kendimizden çok başkalarından faydalanmaya zorlamışlar bizi.

İnsanın en kötü durumu, kendini bilmez ve yönetemez olduğu zamandır.

Aşk, bizden kaçanı yakalamak için duyulan çılgın arzudan başka bir şey değildir.

Öfke saklamaya gelmez, büsbütün içimize işler.

Ah bir dost! Eskiler dostluğun sudan ve ateşten daha zorunlu ve daha tatlı olduğunu söylerler ne doğru.

Kral da, dilenci de aynı iştahla acıkırlar.

İnsanlar yaşatarak yaşar birbirini ve hayat meşalesini birbirine devreder koşucular gibi.

Acıyı acıyla gidermeyi sevmem. Karnınız ağrıyor diye kendinizi iştiridye yemek keyfinden yoksun ettiniz mi, derdiniz birken iki olmuş demektir.

Bir amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder. Çünkü her yerde olmak, hiçbir yerde olmamaktır.

Herkes kendisi için bir derstir; yeter ki; insan kendisini yakından görmesini bilsin.

Hiçbir şey kendiliğinden ne o kadar üzücüdür, ne de zor. Bizim gevşekliğimiz, güçsüzlüğümüzdür ona bu niteliği veren. Büyük ve yüksek şeyleri görebilmek için onlara göre bir ruhumuz olması gerekir; yoksa kendi çamurumuzu görürüz onlarda. Doğru bir kürek s

Gerçek erdem zengin, güçlü ve bilgili olmasını, mis kokulu yataklarda yatmasını bilir. Hayatı sever, güzelliği de, şan ve şerefi de, sağlığı da sever. Fakat onun gerçek amacı bu nimetlerden ölçü ile tatmasını ve gerektiğinde korkusuzca bırakıp gitmesini b

Yalnızlık, bedenin değil ruhun kimsesiz kalmasıyla başlar.

Öbür dünyada bize vaat ettiğin zevkler, burada yaşanan zevklerse bunların kutsallığından söz edilemez. Duyularımız ve ruhumuz tıka basa zevklerle dolup taşsa bile ne çıkar bundan. Varlığımız ölümlüyse zevklerimiz de sınırlıdır. Bende olan bir şeyin tanrıs

İşkenceler tehlike bir suç arama yoludur. Doğruluktan çok sabır denemesi olabilir. Çünkü acı çekmek niçin daha çok olanı söyletsin de olmayanı söylemeye zorlamasın?

İnsanın doğuşunu görmekten herkes kaçar, ama ölümünü görmeğe hep koşa koşa gideriz. İnsanı öldürmek için gün ışığında, geniş meydanlar ararız, ama onu yaratmak için karanlık köşelere gizleniriz. İnsanı yaparken gizlenip utanmak bir ödev, onu öldürmesini b

Olayları kontrol edemediğimde, kendimi kontrol ederim.

Ölümün bizi nerde beklediği belli değil, iyisi mi biz onu her yerde bekleyelim.

İnsanların en güç inandığım tarafı değişmezlik, en kolay inandığım tarafları da değişikliktir.

Kimi insanla kimi insan arasındaki uzaklık, kimi insanla kimi hayvan arasındaki uzaklıktan çok daha büyüktür.

Hayat kendiliğinden ne iyidir ne de kötüdür; Ona iyiliği de kötülüğü de katan sizsiniz.

Tabiatın insanlara en adilce dağıttığı nımet akıldır derler; çünkü hiç kimse akıl payından şikayetçi değildir. Nasıl olsun? Aklını beğenememesi için aklının ötesini görmesi lazım.

İnsanın imkan varsa karısı, çocuğu, parası, hele sağlığı olmalı; ama mutluluğunu yalnız bunlara bağlamamalı. Kendimize dükkanın arkasında, yalnız bizim için bağımsız bir köşe ayırıp orada gerçek özgürlüğümüzü, kendi sultanlığımızı kurmalıyız. Orada yabanc

Ezberlemek ihanettir.

Kendi kendinizden çıkın ve önce kendinizi karşılamak için hazırlanın; kendi kendisini yönetmeyi bilmeyen insanın, kendisiyle gurur duyması deliliktir.

Araştırmanız gereken, insanların sizin hakkınızda nasıl konuştuğu değil, sizin kendi hakkınızda nasıl konuştuğunuzdur.

Bir şeyi ezberlemek, bilmek demek değildir.

Başkalarında bizden daha fazla yiğitlik, beden gücü, deneyim, yetenek, güzellik görebiliriz ama akıl üstünlüğü kimseye vermeyiz.

Eğitimin insanı bozmaması yetmez, daha iyiden yana değiştirmesi gerekir.

En çok inandığımız şeyler, en az bildiklerimizdir.

Dostun olsun istiyorsan dost ol. Dostluğun kolları birbirimizi dünyanın bir ucundan bir ucuna kucaklayabilecek kadar uzundur.

Bütün günler ölüme doğru gider; son gün varır.

Kime dikkatle baksam, bende izi kalır. Baktığım ele geçiririm; budalaca bir tavrı, kaba bir yüz ifadesini, gülünç konuşma biçimini. Kusurlar daha çok ilgimi çeker: İlgimi çektikleri kadar bana yapışırlar, onlardan silkelenmeden kurtulamam.

Ruhumuzun mutlu ya da mutsuz olmasının tek nedeni yine kendisidir. Dış etkenler renklerini ve kokularını kendi iç durumumuzdan alır. Tıpkı giydiğimiz kıyafetlerin bizi kendi ısılarıyla ısıtmaması, bize ait olan ısıyı koruması gibi.

Ayartilmamış bayan, bekâretiyle övünemez.

Zihninizi kendinize saygı gösterinceye kadar erdemli düşüncelerle doldurun.

İster sözle olsun, ister davranışla, zorbalığın her çeşidinden nefret ederim. Düşüncemizi duyular yoluyla aldatan gösterişlere her zaman karşı koymuşumdur. Üstün sayılan insanlara yakından bakınca anladım ki çoğu, herkes gibi insandır. Yüksek mevkilerde s

Bir kapıyı itmeden açık olup olmadığını anlayamazsın.

Kadına saygılı ol; Çünkü o insanoğlunun annesidir. Kadını koru, Çünkü o geleceğin aynasıdır.

Bir başkasına bağlı yaşamak yürekler acısı ve belalı bir şeydir. Kendimiz ki en iyi, en emin sığınağımız odur, kendimiz bile güvenilir değiliz yeterince.

Bir filozofu sevişirken yakalayanlar, kızmışlar ve bağırmışlar o'na : neden günaha giriyorsun? Utan miyor musun. Diye. Filozof şaşırmış ve demiş ki : ben günaha girmiyorum. Hayata bir tohum ekiyorum.

Başkalarına olduğu kadar kendimize de yabancıyız.

İnsanoğlunun en büyük ve en harikulade şaheseri, doğru yaşamaktır. Başka şeylerin hepsi önemsiz destekler ve uzantılardır.

Okullar bastırılmış gençliğin hapisaneleridir.

Ey Tanrı, beni ister kurtar, ister batır, ben dümenimi kırmadan dosdoğru gideceğim.

Talih insana bütün nimetlerini verse, onları tadabilecek bir ruh gerekir. Bizi mutlu eden ; bir şeyin sahibi olmak değil, tadına varabilmektir.

Aşk utanma ve çekinmenin olduğu yerde vardır.

Eğitim görmüş halkı bir yöne sevketmek kolay, sürüklemek güçtür, idare etmek kolay, köleleştirmek imkansızdır.

Kendinden aşağıya bakıp da kendi kafasına hayran olan adam, kendinden yukarıya, geçmiş yüzyıllara gözlerini kaldırsın; o zaman yüzlerce devin ayakları altında kalacak ve burnu kırılacaktır.

Dünyaya geldiğimiz gün bir yandan yaşamaya, bir yandan ölmeye başlarız.

Bizi yöneten, dünyayı ellerinde tutan kimselerin bizim kadar akıllı olması, bizim yapabileceğimiz kadarını yapması yetmez. Bizden çok üstün değiller ise bizden çok aşağı sayılırılar.

Bizi yaratan işi hayvanlık saymaktan daha büyük hayvanlık mı olur?

İnsan karşılık veremediğinden utandı mı karşılık verecek kimsesi olmasını istemez.

Benim mesleğim, sanatım yaşamaktır.

Neyi aradığımı değil de neyden kaçtığımı iyi biliyorum.

Gurur insanın düşüncesindedir; söze dökülen onun pek küçük bir parçasıdır.

Yılların elimizden çekip aldığı yaşama zevklerini dışımız, tırnağımızla savunmalıyız.

Adaletin olmadığı yerde ahlak da yoktur.

Gideceği limanı bilmeyen gemiye hiç bir rüzgardan hayır gelmez.