III. Selim Sözleri ve Hayatı

Ey gaziler yol göründü yine garip serime
Dağlar taşlar dayanamaz benim ah-u zârıma.
Dün gece yâr hanesinde yastıcağım taş idi
Altım toprak; üstüm yaprak yine gönlüm hoş idi
Ben billahi kail olmam genç yaşımda ölüme.
Kal selamet nazlı yarim bir yana sen bir de ben.

...Doğrusu ben de farkındayım; lâkin nağmelerin başka bir şekle ifrağı mümkün olmamıştı. Yoksa usûl ve kaideye aykırı olduğu malûmdur. Bununla beraber ihtarınız mucibi memnuniyet olmuştur; ne ise devam ediniz, der...

(Ünlü bir bestekar olan III. Selim, eserleri hakkında fikir beyan edilmesinden çok hoşnut olması nedeniyle, yine bir beydi icra olduktan sonra eser hakkında sual etmiş, kimse Padişahtan çekinerek yorum yapmak istememesinden mütevellit oluşan sessizlik üzerine mecburen Ahmed Ağa'nın bestenin usûl ile ilgili kusurunu açıklamasına cevaben.)

Ben şehzade iken böyle kara haberler işitir de kan ağlardım. Gözlerime uyku girmez olurdu. Şimdi padişahım, hâlimi bir düşünün.

(Devletin içinde bulunduğu sosyal, tedrisi, iktisadi kötü durum ve savaşlardan da gelen kötü haberler üzerine ne ölçüde ıstırap çektiğini ifade ederken.)

Benim vezirim çarhları gönderdiğine haz eyledim ve beğendim inşallah pek alalarını yaptırırız, heman bu misillü şeylere ikdam eyleyüb böyle ustalar tedarikine say ve gayret idesün.

(Baruthane-i Amire'de daha kaliteli ve çok miktarda barut imal edecek iki adet çarkın yapımı için Fransa'dan getirilen Françesko isimli bir teknisyenin görevi başarıyla bitirmesi üzerine...)

Ben şimdi saltanatta olsam işler başka türlü olurdu...

(Şehzadeliği döneminde devlet meseleleriyle yakından ilgilenen III. Selim'in, I. Abdülhamid döneminde yapılan yenilikleri yeterli bulmaması üzerine söylediği.)

Düşmandan intikam alınmadıkça bu kılıç kınına girmeyecektir.

(Tahta geçişinin ikinci gününde, Rusya ve Avusturya savaşları devam ederken yayımladığı fermanında söylediği.)

Mutluluk hayvanlara ve bitkilere aittir. Çünkü onlarda akçe gailesi yoktur.

(Bir gün huzurunda mutluluktan söz açılmış ve bu hususta kendisine birtakım hoş fıkralar anlatılırken nedimlerini birdenbire susturmuş ve mutluluğun tarifi üzerine söyledikleri.)

Senin gibi binlerce köle bulurum ama İzak gibi bir üstad bulamam.

(Bir gün huzurunda icra edilecek Küme Faslı'na geç kalan devrin ünlü bestekârlarından biri olan İzak'ı, harem ağaları içeri bırakmamışlar ve biraz incitmişler. Perde arkasından bu hali gören padişahın fena halde canı sıkılmış ve köleye hitaben bunu söylemiş.)